چین با نام رسمی جمهوری خلق چین پرجمعیت‌ترین کشور دنیا با بیش از 3/1 میلیارد نفر سکنه‌است. این کشور که در شرق قاره آسیا واقع شده توسط حزب کمونیست چین در قالب نظام تک‌حزبی اداره می‌شود. پایتخت این کشور پکن می باشد .
جمهوری خلق چین با حدود 6/9 میلیون کیلومتر مربع سومین یا چهارمین کشور وسیع دنیا و دومین کشور بزرگ دنیا از نظر وسعت خاکی (بدون احتساب آب‌های داخلی) است. تمدن چین باستان یکی از کهن‌ترین تمدن‌های تاریخ است که در سواحل حاصل‌خیز رود زرد که در دشت شمال چین جاری‌ست شکوفا شد . نظام سیاسی چین بیش از ۶ هزار سال مبتنی بر سلطنت مطلقه موروثی بود. نخستین دودمان پادشاهی این کشور دودمان شیا در حدود ۲ هزار سال پ. م بود. اما نخستین حکومتی که چین را متحد کرد دودمان چه‌این در ۲۲۱ پ. م بود. آخرین دودمان پادشاهی این کشور هم چینگبود که در ۱۹۱۱ با تشکیل جمهوری چین به رهبری کومینتانگ حزب ملی چین، نابود شد.
چین یکی از سریع‌ترین رشدهای اقتصادی دنیا را داشته‌است. این کشور هم‌اکنون بزرگترین صادرکننده و دومین واردکنندهٔ بزرگ کالا است ودومین اقتصاد بزرگ دنیا بر پایهٔ تولید ناخالص داخلی را در اختیار دارد. چین عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل و سازمان‌های چندجانبه‌ای همچون سازمان تجارت جهانی، اپک، سازمان همکاری شانگهای و گروه ۲۰است. ین به عنوان کشوری دارای سلاح هسته‌ای از بزرگترین ارتش دائمی دنیا و دومین بودجه دفاعی بزرگ دنیا برخوردار است. چین همچنین از سوی برخی از دانشگاهیان، تحلیل‌گران نظامی، اقتصادی و سیاسی یک ابرقدرت بالقوه لقب گرفته‌است. زبان چینی با ۱،۳۹۰،۰۰۰،۰۰۰ نفر گوینده پرشمارترین زبان دنیا به شمار می رود.
پکن
پایتخت جمهوری خلق چین و یکی از پرجمعیت‌ترین شهرهای دنیاست. این شهر در سال ۲۰۱۳ بیش از ۲۱ میلیون نفر سکنه داشته‌است. پکن دومین شهر پرجمعیت چین پس از شانگهای و مرکز سیاسی، فرهنگی و آموزشی کشور است. فرودگاه بین‌المللی پکندومین فرودگاه شلوغ دنیا از نظر ترافیک مسافران است. سابقه تاریخی شهر به سه هزار سال پیش می‌رسد و در هشت قرن اخیر در اغلب دوره‌ها پایتخت چین بوده‌است. کمتر شهرهایی در دنیا هستند که برای دوره‌ای چنین طولانی مرکز سیاسی و فرهنگی باقی مانده باشند به همین جهت آثار تاریخی زیادی در شهر وجود دارد. پکن میزبان المپیک ۲۰۰۸ بود و برای برگزاری المپیک زمستانی ۲۰۲۲ هم انتخاب شده و به این ترتیب اولین شهری است که هم المپیک تابستانی و هم المپیک زمستانی را برگزار خواهد کرد .
تاریخ شهر پکن
گفته می‌شود منطقه ای که پکن در آن قرار دارد، از هزاره اول پیش از میلاد، مسکونی بوده است و به آن جی گفته می‌شده است. این شهر باستانی، امروزه دیگر کاملاً مفقود شده و تلاش باستان شناسان برای یافتن بقایای آن تاکنون ناکام مانده است.
چند قرن پس از میلاد، پکن به صورت چند شهر بسیار کوچک نزدیک به هم وجود داشته است تا اینکه 10 قرن پس از میلاد -در زمان حکمرانی سلسله خیان لیائو- به صورت شهر مستقلی به عنوان پایتخت جنوبی انتخاب شد.
جغرافیا و آب و هوای شهر
پکن در شمال چین قرار دارد و کمان شمالی این شهر در محاصره چندین رشته کوه است. این کوه‌ها در طول تاریخ همانند سپری پکن را از دستبرد اقوام مهاجم شمالی محفوظ نگه‌داشته‌اند. در پکن دو رودخانه به نام های یونگ رینگ و چائوبی وجود دارد که خود زیر مجموعه حوزه آبریز هایهه به شمار می‌روند. آب وهوای پکن بسیار خشن است؛ در تابستان‌ها بسیار گرم و در زمستان‌ها بسیار سرد است.
جاذبه های گردشگری شهر
از آنجا که پکن سابقه تاریخی بسیار زیادی دارد و پایتخت چین است، در آن جاذبه های گردشگری فراوانی وجود دارد. بدون شک مهم ترین آن‌ها دیوارهای قدیمی شهر است که روزگاری گرداگرد شهر احداث شده بودند. امروزه بسیاری از دروازه‌ها و دیوار اصلی تخریب شده‌اند و به جای آن بزرگراه‌ها و خیابان‌های جدید احداث شده است تا جریان حمل ونقل در این کلانشهر روان باشد.
دیگر جاذبه های گردشگری پکن شهر ممنوعه ، میدان تیان آن من ،دریاچه‌های مصنوعی، پارک‌ها و معابد قدیمی هستند.
شهر ممنوعه
شهر ممنوعه به روایتی وسیع‌ترین و کامل‌ترین مجموعه معماری چوبی در جهان بشمار می‌رود. احداث شهر ممنوعه در سال ۱۴۰۶ میلادی با دستور جو دی دومین امپراتور سلسله مینگ آغاز گردید و ظرف ۱۴ سال ساخته شد. تا سال ۱۹۱۱ میلادی و نابودی سلسله چینگ ( قریب ۵۰۰ سال) جمعا ۲۴ امپراتور در این شهر ممنوعه اقامت کرده و بر چین فرمان رانده اند. از سال ۱۹۲۴ بازدید از این مجموعه به عنوان کاخ موزه برای عموم آزاد گردید و ممنوعه بودن آن پایان پذیرفت. این اثر نادر با ساختگاهی مستطیل شکل مساحتی حدود ۷۲ هکتار را در برمی گیرد. ابعاد آن ۹۶۱ متر طول در امتداد شمال به جنوب و ۷۵۳ متر عرض در امتداد شرق به غرب است. دیواری با ارتفاع ۱۰ متر و خندقی با عرض ۵۲ متر دورتا دور مجموعه را فراگرفته است. دیوار در هر ضلع خود یک دروازه را جای داده است. بر روی ضلع جنوبی «دروازه نیمروز» (Meridian Gate) و بر روی ضلع شمالی «دروازه نیروی ایزدی» (Gate of Divine Might) قرار دارد. دیوار ها ضخیم هستند و طوری طراحی شده اند که در برابر آتش توپخانه آن زمان مقاومت کنند.
شهر ممنوعه کاملا طبق نظام تشریفاتی سلسله‌های فئودالی و اصول طبقاتی ساخته شده است. طرح کلی، وسعت ،شیوه معماری، رنگ و تزیینات همه نمایانگر امتیاز خاندان سلطنتی و سلسله مراتب اشرافی است. سه قصر این مجموعه یعنی قصر تای حه، قصر جون حه و قصر بایو حه که توجه را بیشتر جلب می‌کنند، محل اعمال قدرت امپراتوری امپرتوران و برپایی مراسم پرشکوه بوده است. قصر تای حه، مرکز تمام شهر ممنوعه و تخت سلطنتی طلایی رنگ امپراتور در این قصر دیده می‌شود. این قصر دارای مجلل ترین معماری در شهر ممنوعه است. این قصر در شمال میدان بر سکوی مرمری سفید رنگی به مساحت ۳۰ هزار متر مربع و بلندای ۸ متر ساخته شده است. ارتفاع آن ۴۰ متر است که به لحاظ ارتفاع، بلند ترین بنای شهر ممنوعه است.
در فرهنگ چین، اژدها نماینده قدرت امپراتوری است و امپراتور “پسر آسمانی” اژدهای حقیقی” نامیده می‌شود. درون قصر تای حه در بالا و پایین با حدود ۱۳ هزار شکل اژدها تزیین شده است.
تعداد قصرها و اتاق‌ها در شهر ممنوعه بسیار زیاد است. می‌گویند جمعا 5/9999 اتاق در آن وجود دارد. به اعتقاد پیشنیان چینی، اقامتگاه امپراتوران آسمانی دارای ۱۰ هزار اتاق است و امپراتورانی که پسر امپراتور آسمانی دانسته می‌شدند باید خویشتندار بوده و نمی‌بایست از شمار اتاق‌های امپراتور آسمانی تجاوز می‌کردند. از این رو شمار اتاق‌های شهر ممنوعه نیم اتاق کمتر از شمار اتاق‌های کاخ آسمانی است. (آن نیم اتاق ظاهرا تنها یک راه پله را در بر می‌گیرد ) .
طبق یادداشت های تاریخی، در سلسله مینگ ۱۰۰ هزار صنعتگر و یک میلیون کارگر در ساخت این مجموعه عظیم باستانی شرکت داشته‌اند.
از دیگر اثار دیدنی این شهر میتوان به نامهای زیر اشاره کرد:
1 – دروازه نیروی ایزدی 2 -دوان من 3- معبد سلطنتی اجدادی 4- ومن(دروازه نیمروز) 5- دونگ هوامن(دروازه گلباران شرقی) 6- دروازه گلباران غربی 7- تای حه من (دروازه هارمونی بزرگ) 8- میدان هارمونی 9- قصر تای حه 10- قصر جون حه 11- قصر بایو حه 12 - دروازه و قصر صلح و آرامش 13- دروازه پاکی بهشتی 14- قصر پاکی بهشتی 15 – باغ های کاخ سلطنتی
قصر تابستانی
قصر تابستانی پکن که در سال 1750 میلادی ساخته شده است، شاهکاری در طراحی باغ‌های چینی است. در این محوطه چشم‌انداز طبیعی تپه‌ها و آب‌ها با سرسراها، معابد، پل‌ها و قصرهای ساخته دست بشر ترکیب شده است و مجموعه‌ای هماهنگ که واجد ارزش‌های زیباشناختی والایی است را به وجود می‌آورد. مجموعه باستانی قصر تابستانی پکن از سال 1998 در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است. تپه «عمر طولانی» (با ارتفاعی حدود 60 متر) و دریاچه کونمینگ (که حدود دو سوم مساحت کل مجموعه را تشکیل می‌دهد) مهم‌ترین عناصر طبیعی مجموعه قصر تابستانی پکن هستند. این مجموعه که در کل نزدیک به 3 کیلومتر مربع مساحت دارد، حدود 70 هزار متر مربع از عمارت‌های گوناگون را در خود جای داده است. مجموعه قصر تابستانی در حومه ناحیه هایدیان و در 15 کیلومتری مرکز پکن واقع شده است. هسته اولیه این مجموعه در زمان حکومت سلسله جین (1234 ـ 1115) ساخته شد و طی دوران حکومت امپراتوران فئودال این سلسله گسترش یافت. اما در دوره حکومت سلسله کینگ (1911 ـ 1644) بود که این مجموعه به شکل فعلی خود درآمد و به یک باغ مجلل سلطنتی تبدیل شد که اسباب سرگرمی خانواده‌های سلطنتی را فراهم می‌آورد. مجموعه قصر تابستانی پکن مانند بسیاری دیگر از مجموعه باغ‌های سلطنتی چین از سه تپه و پنج باغ (تپه عمر طولانی، تپه چشمه یشم و تپه معطر؛ باغ خیزاب‌های زلال، باغ بهار جاودان، باغ کمال و تابندگی، باغ آرامش و تابندگی و باغ آرامش و لذت) تشکیل شده است. صنعت‌گران و هنرمندانی که در ساخت این مجموعه شرکت داشتند با سرمشق قرار دادن طبیعت، مناظری بدیع و عمارت‌هایی خلق کردند که نمونه‌ای از اوج معماری و هنر چین در آن زمان است. مجموعه قصر تابستانی پکن که حول محور «برج بخورات بودایی» ساخته شده است، بیش از 3 هزار سازه و عمارت کوچک و بزرگ چون پل‌ها، راهروها، تالارها، برج‌ها و… را در خود جای داده است. این مجموعه را میتوان به چهار محوطه اصلی که عبارتند از: محوطه تپه پیشین، محوطه تپه پسین و پشت دریاچه، محوطه بارگاه و محوطه جلوی دریاچه تقسیم کرد.
محوطه تپه پیشین: این محوطه باشکوه‌ترین بخش قصر تابستانی پکن است و بیشترین بناها و عمارت‌های این مجموعه را در خود جای داده است. این محوطه از طرحی متمایز با دیگر نقاط مجموعه برخوردار است و عمده عمارت‌های آن در طول محوری ساخته شده‌اند که دریاچه کونمینگ را به مرکز تپه وصل می‌کند. از جمله عمارت‌های مهمی که در این محوطه قرار گرفته‌اند میتوان به دروازه ابرهای متفرق، تالار ابرهای متفرق، تالار افتخار اخلاقی، برج بخورات بودایی، تالار بحر خرد و… اشاره کرد.
محوطه تپه پسین و پشت دریاچه: هر چند عمارت‌های کمتری در این بخش به چشم می‌خورند، اما این محوطه از نظر چشم‌انداز طبیعی بسیار زیبا و چشم‌نواز است و درختان همیشه سبز انبوه و گذرگاه‌های پیچ در پیچی را در خود جای داده است. بازدیدکنندگان از این محوطه آرامش و زیبایی نادری را تجربه می‌کنند که در کمتر نقطه‌ای از جهان میتوان نظیر آن را پیدا کرد. از جمله زیباترین بخش‌های این محوطه میتوان به باغ جاذبه‌های هماهنگ و کوی سوژو اشاره کرد.
محوطه بارگاه: این محوطه جایی است که امپراتریس دواگر سیکسی و امپراتور گوانگجو با صاحب‌منصبان و وزرای خویش دیدار می‌کردند و به رتق و فتق امور مملکتی و استراحت می‌پرداختند. بازدیدکنندگان از این محوطه پس از عبور از دروازه شرقی عمارت‌های اصلی تشکیل‌دهنده قصر تابستانی پکن را می‌بینند که عبارتند از تالار سخاوت و طول عمر (که دفتر کار امپراتور محسوب می‌شده است)، تالار خیزاب‌های یشمی (که محل زندگی امپراتور گوانگجو بوده است)، تالار طول عمر شادمانه (که محل زندگی امپراتریس سیکسی بوده است) و تالار فضیلت و تناسب (که محل سرگرمی امپراتریس بوده است.
محوطه جلوی دریاچه: این محوطه که از نظر مساحت بزرگترین بخش مجموعه است، دریاچه کونمینگ و سواحل شرقی و غربی آن را در خود جای داده است. پل هفده قوس و جزیره نانهو در کنار خود دریاچه که با امواج کوچک و لرزان به استقبال درختان بید مجنونی می‌آید که برای بوسه زدن به سطح آب سر بر روی دریاچه خم کرده‌اند، از دیدنی‌ترین قسمت‌های این محوطه هستند.
مانند بسیاری دیگر از قصرها و باغ‌های سلطنتی پکن، بخش‌های زیادی از مجموعه قصر تابستانی در سال 1860 و در جریان هجوم نیروهای انگلیسی و فرانسوی به چین دستخوش ویرانی و آتش شد. اما در سال 1888 امپراتریس دواگر سیکسی از محل بودجه نیروی دریایی چین، به مرمت این مجموعه اقدام کرد، آن را باغ تابستانی خواند و به اقامتگاه خود تبدیل کرد. همچنین این مجموعه بار دیگر در سال 1900 و در جریان هجوم نیروهای متحد هشت کشور به چین صدمه دید که آسیب‌های ناشی از این حمله نیز در سال 1902 ترمیم شد.
در سال 1924، هنگامی که پس از پیروزی انقلاب چین آخرین امپراتور این کشور از شهر ممنوع بیرون رانده شد، درهای مجموعه قصر تابستانی پکن نیز مانند بسیاری دیگر از بناهای سلطنتی این کشور به روی عموم مردم گشوده شد.